Zaniepokoiłam się radykalnym graniczeniem inwestycji w rządowym „Programie budowy dróg krajowych na lata 2011-2015”, więc zapytałam Ministra Infrastruktury o tego przyczyny i perspektywę czasową jego pełnej realizacji. Przewidywał on bowiem, że w latach 2008 - 2012 powstanie w Polsce 1070 km nowych autostrad oraz prawie 2 tys. km nowych dróg ekspresowych, zaś ten nowy, że do końca 2013 r. powstanie 994 km nowych autostrad oraz 984 km nowych dróg ekspresowych - z projektu wypadły wszystkie trwające, ale nierozstrzygnięte przetargi na budowę. Problemem może też być przewidywane unijne wsparcie w latach 2013-2017, a bez nich budowa dróg stanie. A przecież tak drastyczne ograniczenia inwestycji w rządowym programie budowy dróg i autostrad może spowodować znaczne straty i w innych gałęziach gospodarki państwa. Czy tak? – pytałam. A może by tak Ministerstwo, w ramach pozyskania środków na budowę dróg i autostrad, wzięło pod uwagę możliwość poszerzenia formy płatności winietki? – sugerowałam.
Odpowiedź, którą otrzymałam z Ministerstwa jest dość obszerna, ale w dopuszczalnym skrócie Wam ją prezentuję.
Oto w dniu 25 stycznia br. Rada Ministrów uchwaliła „Program budowy dróg krajowych na lata 2011–2015”. Limit finansowy Krajowego Funduszu Drogowego (KFD) dla realizacji zadań ujętych w Programie i rozpoczynanych do 2013 r., udało się zwiększyć do poziomu 82,8 mld zł. Ma to umożliwić realizację dodatkowych odcinków dróg ekspresowych o łącznej długości 94,3 km.
Rzeczowy zakres prac zawarty w Programie jest wynikiem aktualnych możliwości finansowych państwa i opiera się na trzech dokumentach finansowych: Wieloletnim Planie Finansowym Państwa na lata 2011–2013; ustawie budżetowej na rok 2011, która w załączniku nr 11 wskazuje limity wydatków zarówno budżetu państwa, jak i KFD na zadania drogowe i wreszcie odnośnej uchwale Rady Ministrów w sprawie niektórych działań związanych z realizacją programu wieloletniego pod nazwą „Program budowy dróg krajowych na lata 2008–2012”.
Te ograniczone środki na realizację inwestycji drogowych są wynikiem konsensusu społecznego związanego z kształtem wszystkich wydatków mieszczących się w zbiorze finansów publicznych. Pomimo bowiem tego, że w polskim systemie sprawozdawczym KFD jest wydzielony z sektora finansów publicznych, to obligacje emitowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego na rzecz KFD, jak również kredyty przez ten Fundusz zaciągnięte, są w pełni gwarantowane przez Skarb Państwa i w tej części (dotychczas stanowiącej większość wpływów KFD) należy mieć na względzie również wpływ poziomu środków dostępnych na inwestycję w ramach KFD na poziom długu finansów publicznych.
Ze względu na te ograniczenia zadania ujęte w programie zostały podzielone na trzy grupy: inwestycje, których realizacja rozpocznie się do 2013 r. (tu w pierwszej kolejności uwzględniono zadania autostradowe, zadania współfinansowane ze środków UE w ramach perspektywy finansowej 2007–2013 oraz zadania będące w budowie); zadania, których stan przygotowania pozwala na ich rozpoczęcie do 2013 r. (dokładna data rozpoczęcia prac jest uzależniona od zapewnienia dodatkowych środków finansowych - z prawnego punktu widzenia, w przypadku przyznania dodatkowych środków, możliwe będzie natychmiastowe przejście w fazę realizacji zadań ujętych w tym załączniku, tzn. że program nie będzie wymagał aktualizacji poprzez zmianę uchwały Rady Ministrów); zadania, dla których w przeważającej części rozpoczęto prace przygotowawcze w ramach realizacji „Programu budowy dróg krajowych na lata 2008–2012”, a których zaawansowanie nie pozwoli na rozpoczęcie robót budowlanych do 2013 r.
Resort infrastruktury dostrzega konieczność odpowiedniego przygotowania zadań do realizacji, jako czynnika niezbędnego dla zachowania ciągłości realizacji inwestycji drogowych. W związku z powyższym proces przygotowania zadań do realizacji, w tym zadań ujętych w trzeciej grupie, będzie kontynuowany tak, aby w sytuacji pojawienia się dodatkowych środków płynnie przejść w fazę ich realizacji.
Resort będzie też podejmował dalsze starania o zwiększenie puli środków inwestycyjnych dostępnych na realizację zadań ujętych w drugiej grupie przyjętego w tym roku przez Radę Ministrów Programu. Także podejmie starania o zapewnienie większych środków w budżecie państwa w toku prac nad kształtem ustaw budżetowych na kolejne lata tak, aby możliwe było szybsze tempo prac przygotowawczych dla wszystkich zadań ujętych w programie, a także możliwe było prowadzenie szerszych prac modernizacyjno-remontowych na istniejących obiektach infrastruktury drogowej.
Zgodnie z założeniami samego Programu, resort infrastruktury dokona jego aktualizacji. Nastąpi to w momencie, kiedy znane już będą poziomy finansowania infrastruktury drogowej dostępne dla Polski w ramach wieloletnich ram finansowych UE na lata 2014–2020 i możliwe będzie ustalenie limitów finansowych na realizację programu w kolejnych latach.
Jeśli zaś chodzi o możliwość poszerzenia płatności winietki, to trzeba wiedzieć, iż opłaty te dla pojazdów ciężarowych powyżej 12 t za czasowe korzystanie z infrastruktury będą obowiązywały w Polsce jeszcze tylko do 30 czerwca 2011 r. i będą zastąpione (na podstawie istniejących przepisów) systemem elektronicznego poboru opłat (ETC), obowiązującym od 1 lipca 2011 r. Obejmie on pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t oraz autobusy niezależnie od dopuszczalnej masy całkowitej - ma stanowić jednolity, przejrzysty i uporządkowany system opłat na drogach krajowych zarządzanych przez generalnego dyrektora dróg krajowych i autostrad, a także stanowić stabilne źródło zasilania KFD. Kierowcy aut osobowych będą mieli możliwość rozliczania opłat za przejazd autostradami płatnymi zarządzanymi przez generalnego dyrektora w sposób elektroniczny na zasadzie dobrowolności.
W pierwszym okresie (od lipca 2011 r.) przewiduje się objęcie opłatami ok. 579 km autostrad, ok. 554 km dróg ekspresowych oraz ok. 432 km dróg krajowych dwujezdniowych zarządzanych przez generalnego dyrektora dróg krajowych i autostrad. Pierwsza rozbudowa systemu planowana jest na styczeń 2012 r., a kolejne na styczeń 2013 r. i 2014 r. W 2014 r. system ma obejmować ok. 2880 km dróg (bez płatnych autostrad koncesyjnych).
Ale istnieje możliwość, aby do poboru opłaty za przejazd autostradą płatną wykorzystać ETC. Oznaczałoby to, że system ten może być rozszerzony na odcinki koncesyjne poprzez instalację odpowiednich urządzeń i obsługę rozliczeń. Ewentualne jego wykorzystanie do tego celu będzie mogło się odbyć na podstawie odrębnych umów z podmiotami posiadającymi koncesję - Ministerstwo Infrastruktury jest otwarte na rozmowy w tej kwestii.
Przewiduje się, że objęcie systemem opłaty elektronicznej zarówno autostrad, dróg ekspresowych oraz dróg krajowych generować będzie w okresie 2011–2020 wyższe przychody w porównaniu z przychodami, jakie były generowane w systemie winietowym. Na wysokość przychodów z opłat elektronicznych wpływ będzie miał wzrost ruchu oraz stopniowy wzrost długości sieci dróg nimi objętych, a także to, że system tych opłat może być sukcesywnie rozszerzany na drogi alternatywne tak, aby nie dopuścić do ucieczki ruchu na drogi pozostające poza systemem, co w konsekwencji mogłoby doprowadzić do zwiększenia kosztu eksploatacji – utrzymania, dróg alternatywnych.
Jak z powyższego wynika, ucieczka z dróg płatnych na alternatywne, nie obniży dochodów z systemu, a jedynie spowodować może, że na tych drogach też pojawią się opłaty. Trzymajcie się więc kierowcy za kieszeń! Minister Was urządzi!
Elżbieta Zakrzewska
Poseł na Sejm RP.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz